reisverslag 23
Blijf op de hoogte en volg Sanne
01 Augustus 2016 | Burundi, Cibitoke
Er is een vakterm waar ik me nog steeds af en toe over verbaas: ‘HET VELD’. Oftewel, het gebied waar ZOA projecten uitvoert. Naast het kantoor in Bujumbura zijn er in Burundi drie veldkantoren van waaruit projecten worden uitgevoerd.
Als ik de term hoor is het eerste beeld dat mij te binnen schiet een uitgestrekt heidelandschap met hier en daar een plaggehut. Kortom: landelijk, en behoorlijk primitief. Mijn collega’s gebruiken de term echter al als ze de hoofdstad achter zich laten en richting de veldkantoren rijden. Alsof de wereld ophoudt buiten de stad, en je de beschaafde wereld uit rijdt als je de laatste buitenwijken van Bujumbura achter je laat.
In sommige landen zou dat beeld misschien kunnen kloppen. In buurland Congo wonen bijvoorbeeld slechts 33 mensen op een vierkante kilometer (bevolkingsgroei van 3,2% per jaar). In Burundi wonen er op diezelfde vierkante kilometer echter wel 421 mensen (bevolkingsgroei is 3,3%). Ter vergelijking: in Nederland wonen 501 personen per vierkante kilometer (een groeiratio van 0,4% per jaar). Combineer deze cijfers echter met het gegeven dat 90% van de Burundese bevolking van agrarische activiteiten op het platteland leeft (volgens Wikipedia is dat in Nederland zo’n 3%), en al snel blijkt dat juist steden in Burundi niet zoveel voorstellen, maar dat het platteland daarentegen uit zijn voegen barst. Nederland lijkt soms misschien behoorlijk vol te zijn als je door de randstad rijdt, maar in Burundi kan je juist op het platteland bijna geen stap zetten zonder over kinderen, koeien of huizen te struikelen.
Nog maar 50 jaar geleden leefden er vrijwel geen mensen in de regio waar ik woon. Het was er vergeven van de muggen, er kwamen veel ziektes voor, en wilde dieren zorgden ervoor dat het veel te gevaarlijk was. Toen Burundi werd gekoloniseerd kwam daar verandering in. De wildernis verdween en mensen uit overbevolkte gebieden konden land in bruikleen krijgen om katoen of rijst te verbouwden voor de Belgen. De regio bleek erg vruchtbaar te zijn en landbouwprojecten werden grootschalig aangepakt, pesticides werden zelfs met sproeivliegtuigjes verspreid.
Ondertussen is er opnieuw veel veranderd: overheidsbedrijven verbouwen nog steeds rijst en katoen, maar de rest van het land is versnipperd geraakt en dat proces gaat nog steeds door (zeker met oog op het hoge geboortecijfer). Een kadaster zoals we dat in Nederland kennen bestaat niet. Veel mensen hebben geen eigendomspapieren van hun land. Na het overlijden van een familiehoofd moet het nagelaten familieland worden verdeeld tussen zonen en ongetrouwde dochters; alleen op aangekocht land (of ‘veroverd land’ zoals in het Kirundi wordt gezegd) mogen ook meisjes aanspraak maken.
Die verdeling van land ligt voor het moment van overlijden echter vaak niet vast en landconflicten lopen daarom ook relatief vaak uit de hand*. In het zuiden van Burundi hoopt ZOA door het opzetten van een soort kadasterdienst een bijdrage te kunnen leveren aan de certificering van land, met als doel het aantal land-gerelateerde conflicten te laten afnemen. Sommige onderzoeken suggereren dat met verzekerde landrechten ook agrarische productie toe zal nemen (omdat mensen meer waarde gaan hechten aan het onderhouden van de landvruchtbaarheid), of een betere toegang tot financiële diensten (m.n. leningen). Meer onderzoek is nodig om een goed beeld te krijgen van de impact, maar het project is groot, ambitieus en heeft potentie om de bron van veel conflicten op te lossen.
Tot slot een tekening van mijn Burundese collega, en de kerk in Kanyanza (Rwanda) waar ik op vakantie ben geweest.
Groetjes,
Sanne
*Veel conflicten ontstaan omdat zonen of dochters in conflict raken over de kwaliteit van het stuk land dat ze krijgen: vruchtbaarheid, toegankelijkheid en oppervlakte spelen daarin een grote rol. Maar conflicten ontstaan ook omdat mannen hun ongetrouwde zusters land weigeren omdat die best nog een man kunnen zoeken. Natuurlijk is de regelgeving uitgebreider, gecompliceerder en gedetailleerder; en zijn de conflicten kleurrijker en met veel meer nuances.
-
02 Augustus 2016 - 10:31
Nicolien:
Goed te zien dat je nog steeds tekent! Je hebt echt talent!
Mooi stukje weer; bijzonder hoe je het kernachtig kan houden en er ook een hoop informatie in kan stoppen en tegelijkertijd ook nog een boodschap hebt! Mooi om te lezen! Ik zie er wel een IO-econoom in:P
groetjes vanuit HET VELD (of eigenlijk kom jij uit HET VELD van NL, maar dat moet ik misschien niet hardop zeggen ;) )
xnic -
02 Augustus 2016 - 21:42
Jolien:
Ha Sanne,
Ik ben het helemaal met Nicolien eens, toen ik je nieuwe reisverslag las moest ik ook gelijk aan een IO-er denken (in positieve zin hoor). Maar inderdaad, je schrijft helder en interessant. Tof dat ZOA een soort kadaster aan het opzetten is, klinkt als een mooie bijdrage die veel dingen zou kunnen oplossen (of in ieder geval het begin van een oplossing). Werk jij daar ook aan mee?
Verder herken ik wel wat je zegt over "het veld". Hier stonden de afgelopen weken ook in het teken van "field days" en "field tours", ook al betreft het hier wel agrarische stukken land, het heeft toch een beetje een negatieve lading of wij-zij gevoel. Ik had het in ieder geval prima naar m'n zin op het platteland :)
Liefs vanuit een zonnig Canada!
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley