Reisverslag 2

Beste lezers,

Tijd voor een tweede update. Zoals een aantal van jullie weten woon ik in een weeshuis, vandaag een aantal wetenswaardigheidjes over deze bijzondere plek.

Terwijl ik uit het raam kijk zie ik de waslijnen vol met schooluniformen hangen, het waait bijna altijd stevig in de Rusizivallei en als een van de blouses op de grond valt rent een van de kinderen eropaf om hem weer vast te maken aan de waslijn. Zaterdag is wasdag. Iedereen is bezig zijn huis te poetsen, zijn spullen schoon te maken en zijn kleren te wassen. En met 24 kinderen is dat een heel karwei. Niet voor mij, maar voor hun moeders. Het weeshuis is eigenlijk een minidorp met zes huizen. Drie huizen voor 8 kinderen (en een moeder) per huis, een huis voor de ‘vader’ van alle kinderen en twee huizen voor werknemers/vrijwilligers en mij. Het zijn huizen volgens Burundese standaard, maar wel netjes. Bakstenen muren, metalen platen als dak, betonnen vloeren, koude douche, stroom zolang de zon genoeg schijnt en twee deuren. Een voordeur voor de bewoners en een achterdeur voor de huishoudelijke hulp.

De huizen staan om een soort grote binnenplaats heen die mij vaak doet denken aan een schoolplein. Het is hier altijd warm, dus de kinderen spelen bijna altijd buiten. Tenzij ze aan het eten of slapen zijn. Burundese mensen eten altijd binnen. Als je op straat een broodje zou eten zouden mensen je raar aankijken. Vaak lijken de spelletjes op de spelletjes die ik als kind ook deed, tikkertje, hardloopwedstrijdjes, handstanden, touwtje springen, met zelfgemaakte pijl en boog achter hagedissen of vleermuizen aan of een beetje in de grond spitten. Maar door de omstandigheden zijn er toch verschillen. Een favoriet spelletje is het dichtdraaien van de waterleidingen. Deze leidingen liggen hier boven de grond en hebben verschillende punten waarop ze dicht kunnen worden gedraaid. Het is ontzettend leuk om te zoeken welke kraan er dicht is gedraaid. Helaas is dit spelletje wel iets minder leuk als je net onder de douche staat en je haar in hebt gezeept. Dan ben je veroordeeld tot het bassin met water dat er staat en een kopje.

Een ander interessant fenomeen vind ik school. De kinderen uit het weeshuis gaan naar de school die wordt gerund door dezelfde organisatie. Een netjes gebouw met een basketbalveld en mooie klaslokalen. Kleurrijke platen aan de muren en een computerzaal (hoewel die niet wordt gebruikt vanwege het ontbreken van stroom). Als je een lokaal binnenkomt, staan kinderen op en klinkt het ‘goodmorning teacher’. Of je dat nou ook echt bent of niet. Deze school is echter uitzonderlijk. Er zitten maximaal 25 kinderen in de klas en de docenten zijn goed. Dat is op andere scholen soms heel anders. 60 kinderen in een lokaal is niet uitzonderlijk. Echter, ook van de leerlingen en docenten op die scholen ben ik onder de indruk. Als ik langs deze scholen naar ons kantoor loop is het zonder uitzondering ontzettend rustig en stil. Zelfs als leerlingen mij langs zien lopen (wat normaal gesproken op straat een hoop geroep oplevert) blijven ze behoorlijk stil. Wellicht dat docenten andere methodes hanteren om orde te houden of misschien beseffen deze leerlingen hoe bevoorrecht ze zijn om op school te zitten. Het onderwijssysteem is in ieder geval veel meer gericht op het reproduceren van kennis. Leerlingen zitten het grootste deel van de dag mee te schrijven met een docent die van alles verteld of op het bord schrijft. Stilte is daarbij natuurlijk ook noodzakelijk.

Maar stilte betekent niet dat kinderen zich concentreren. Het World Food Program heeft in deze regio in samenwerking met de Nederlandse ambassade (als ik me niet vergis) een project waarbij ze maaltijden financieren voor leerlingen op basisscholen. Veel kinderen komen uit arme gezinnen en voor ouders is het aantrekkelijk om hun kinderen thuis te houden. Dan hoeven ze geen schoolgeld te betalen en kunnen de kinderen thuis helpen op het land. Door voedsel op school te verzorgen wordt het voor ouders aantrekkelijker hun kind naar school te sturen (ze hoeven dan minder eten voor hun kind klaar te maken). Maar ook belangrijk: de prestaties van de kinderen op school nemen toe. Je kunt je beter concentreren als je goed eet. Een vereiste om te kunnen profiteren van het programma van het WFP is een watervoorziening (water is nodig om te kunnen koken). Momenteel worden via ZOA watervoorzieningen aangelegd op twee scholen hier in de buurt zodat ook hier binnenkort kan worden gegeten op school. Een zwaar werk voor de mensen die moeten graven, maar ontzettend fijn om te zien dat er door zo’n samenwerking tussen verschillende partijen steeds meer kinderen kansen op een betere toekomst krijgen.

Nog even terug naar een kleine anekdote uit het weeshuis. Kinderen zijn hier vaak bezig met het opjagen van beesten, achter een hagedis aan met een pijl en boog, het weghalen van een nest met zojuist uitgekomen vogeltjes of een steen gooien om de waakhond weg te jagen is heel normaal. Maar één ding is hier exact hetzelfde: ook in Burundi zijn kinderen bang voor muizen!

Groetjes Sanne