Reisverslag 8

Beste lezers,

Verkeersongelukken vormen een van de grootste risico’s voor medewerkers van ngo’s in ontwikkelingslanden. Het verkeer is gevaarlijker dan rondvliegende kogels of malaria. Bovendien, 90% van de dodellijke verkeersongelukken vinden plaats in arme landen terwijl deze landen nog niet eens 50% van alle voertuigen bezitten. Maar als je wat verder kijkt zijn deze hoge cijfers misschien helemaal niet zo raar. In Burundi zijn de wegen slecht, auto’s weinig tot niet onderhouden, bussen overvol geladen, fietsers hebben hun handel metershoog opgestapeld op de bagagedrager en verkeersregels lijken niet te bestaan (voor mensen die het niet erg vinden om in het Frans te lezen een heel beeldend verhaal over de kamikaze-bananen in Burundi:
http://www.lemonde.fr/afrique/article/2015/02/02/au-burundi-dans-la-roue-des-kamikazes-bananes_4568017_3212.html) .

Logisch dus dat er beleid over verkeersveiligheid is binnen ngo’s? Voor Nederlanders die gewend zijn aan flinke boetes voor het overschrijden van de maximumsnelheid misschien wel.Voor Burundezen kan verkeersveiligheid een relatief nieuw onderwerp zijn. Want is het verstandig een gordel om te doen als je een wit overhemd aan hebt? Dan riskeer je wel een stoffige streep op je pasgewassen en stijfgestreken kleding. Bovendien, de chauffeur heeft ervaring en (naar eigen zeggen) nog nooit een ongeluk gehad. Die zal toch geen ongeluk veroorzaken? Trouwens, ik voel me niet zo lekker, dus een gordel die over mijn borst drukt is hoogst oncomfortabel.

Maar niet alleen bestuurders van auto’s en fietsen lopen een risico. Bij gebrek aan een begaanbare berm lopen veel mensen langs de rand van de weg. Mensen die naar de markt gaan, mensen die naar hun werk/land moeten en kinderen op weg naar school. Zelfs de allerkleinsten worden alleen op pad gestuurd. Schriftjes bij gebrek aan een rugzak onder de blouse van hun uniform gestoken en een kleine bidon met water op het hoofd.

Als het warm is en er regen valt in de bergen lopen de brede goten langs weg vol met water. Vaak zie je kinderen dan ongegeneerd genieten van een verfrissend bad of een watergevecht. Of, als het niet regent, lopen kinderen met hun schrift in de hand elkaar te overhoren voor een test die ze moeten maken. In Nederland leer je een kind al op jonge leeftijd dat de weg gevaarlijk is, in Burundi is dat niet anders. Maar toch kan het gebeuren. Een jongetje van een jaar of 5 dat wordt geschept door een taxi. Op slag dood. Hij vloog door de lucht, landde met zijn hoofd op een rand langs de weg, bewoog nog een laatste keer met zijn arm en werd toen slap.

Misschien had hij juist gehoord dat hij een goed cijfer had gehaald op school en wilde hij dat snel aan zijn vader gaan vertellen, misschien had hij wel geknoeid met water en was hij bang voor de klappen van zijn moeder, misschien wilde hij dokter worden, of lag er een mooie baan in de politiek voor hem in het verschiet. Al zijn dromen, alle dromen die zijn familie voor hem had, allemaal abrupt weggenomen in de fractie van een seconde waarop een klein kind even vergat uit te kijken.

Soms denk ik dat het misschien veiliger zou zijn als wegen onverhard en hobbelig blijven. Dan wordt een tripje met de auto misschien minder comfortabel, maar kunnen auto’s in ieder geval niet te snel rijden. Natuurlijk is dat niet realistisch (en verschrikkelijk onhandig als je met pech ergens in niemandsland staat), en ik weet ook wel dat goede infrastructuur een stap is op weg naar ontwikkeling. Maar in afwachting van fietspaden, trottoirs en goede handhaving van verkeersregels hoop ik dat chauffeurs toch steeds meer gaan beseffen dat een iets langere reistijd niet opweegt tegen het risico op een ernstig ongeluk. Tot die tijd blijf ik mijn medepassagiers de vraag stellen wat ze meer waard vinden, een schoon overhemd of hun leven.

Tot slot nog een leuke tip voor mensen die wel eens in Den Haag zijn: Vanaf 18 februari t/m 14 maart is de fototentoonstelling ‘the strength of people’ te bezichtigen in de expositieruimte van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. De expositie toont foto’s van mensen in Burundi (o.a. uit een project van ZOA) en Oeganda die zwaar te lijden hebben gehad onder de bloedige conflicten in hun land, maar toch de draad van hun leven weer wisten op te pakken. Eerder werden de foto’s tentoongesteld in de gemeenschappen in Burundi en Oeganda, waar ze gemaakt werden. Van deze lokale tentoonstellingen werden ook foto’s gemaakt, die ook te zien zijn in Den Haag.

Groetjes,
Sanne