Reisverslag 12

Beste lezers,

Zittende op de eerste hulp in een van de beste ziekenhuizen van Burundi gaan er verschillende gedachten door mijn hoofd. Natuurlijk ben ik een klein beetje ongerust. Waar ben ik ziek door geworden? Ik heb toch echt niets verkeerds gegeten? Of helpen de malariaprofylaxe toch niet tegen de muggen die in grote aantallen aanwezig zijn in Cibitoke?

Gelukkig blijkt het met mij allemaal mee te vallen. Maar opnieuw realiseer ik me in wat voor bevoorrechte positie ik me bevind. Een uitgebreid onderzoek (tyfus, malaria, parasieten/amoebes, etc) voor ongeveer 20 euro is een schijntje. Hoewel je op de koop moet toenemen dat de stroom uit kan vallen tijdens het bloedprikken (waardoor je ineens in het donker zit) of dat patientenprivacy niet bestaat (deuren die niet worden gesloten en ramen waarvoor geen gordijn hangt).

Voor mensen op het platteland is de situatie nog anders. Niet zo heel lang geleden bezocht ik voor ZOA een kleine dorpskliniek (die 2282 huishoudens bedient). De enige aanwezige arts had een kantoor waar hij zijn consulten kon houden, een gebouw met twee zalen waar zieken op een kaal matras (maximaal) 1 nacht konden doorbrengen en een zaaltje waar vrouwen konden bevallen (met z’n tween tegelijk). Behalve de verontrustende staat van het meubilair, de gereedschappen en de beperkte aanwezigheid van personeel was vooral de afwezigheid van stromend water opvallend.

Alle gebouwen waren voorzien van kranen en buiten stond een grote watertank te glinsteren in de zon. Water was er echter niet. Volgens de arts kwam dat doordat de capaciteit van de bron niet voldoende was. Waar dit kliniekje het benodigde water dan vandaan haalde ? ‘Nou’, vertelde de dokter, ‘elke dag worden er 5 jerrycans (van 20 liter) water langsgebracht door een fietstaxi die het water haalt bij de dichtstbijzijnde watervoorziening op zo’n 5 kilometer afstand’. Voor een ziekenhuis zeer onhandig. Op een plek waar hygiene essentieel is, is water noodzakelijk.

Maar als het voor een ziekenhuis zo ingewikkeld is om aan water te komen, hoe zit het dan met de omwonenden? Waar halen zij hun water? Opnieuw wist de dokter mij te verbazen. Aan beide kanten van het dorp stroomt namelijk een rivier. Veel mensen halen daar hun water. Nou steek ik die riviertjes wel eens over, maar alleen al het idee om dat water te moeten drinken maakte me misselijk. Hoe kunnen mensen leven van bruin rivierwater? Volgens de arts was het ook niet voor niets dat diarree na malaria de meest voorkomende klacht was onder de bevolking.

Drinkwater (of eigenlijk vooral het ontbreken ervan) is een van de grootste problemen in de regio. 20 liter (onbehandeld) water uit een lokale bron kost ongeveer 100 Burundese Frank (5 eurocent). Goedkoop, maar voor de meeste huishoudens bevinden dergelijke waterpunten zich op minimaal 2 kilometer loopafstand. Een behoorlijk eind als je overdag ook nog naar school moet, op het land moet werken, hout moet zoeken of bonen moet koken. Het smerige water uit de rivier die vlak langs huis stroomt wordt dan een stuk aantrekkelijker.

Als ik mijn flesje veilig bronwater (800 BiF per halve liter) leeg heb, geef ik het lege flesje af en toe aan kinderen langs de weg. Die kinderen lijken daar heel blij mee te zijn. Volgens mijn collega’s vinden die kinderen het vooral heel erg leuk om met deze lege flesjes te spelen. En voor een deel van de kinderen zal dat ook zeker het geval zijn. Een ander deel van de flesjes wordt echter hergebruikt. Om (kook)olie, honing of benzine in te bewaren, of om simpelweg water mee te halen. Absoluut positief, die recycling. De hoeveelheid plastic flesjes die weg wordt gegooid is enorm. Maar toch hoop ik dat er ooit een tijd zal komen dat al die plastic flessen niet meer nodig zijn. Dat kinderen vlakbij hun huis water kunnen halen uit een relatief veilige bron en op die manier kunnen voorkomen met diarreeklachten in het ziekenhuis te belanden.

Om af te sluiten: ondanks de kleine (makkelijk mee te nemen) potloodjes die iemand mij opstuurde (nogmaals dank!) ook deze keer nog een een zwart-wit tekening.

Groetjes!
Sanne